Η μακρά σε διάρκεια πίεση του μέσου νεύρου προκαλεί ισχαιμία του νεύρου που με τη σειρά της προκαλεί απομυελίνωση και στη συνέχεια διαταραχή του άξονα του νεύρου.
Η παρουσία νυχτερινού πόνου ή αισθητικών διαταραχών (μουδιασμάτων)κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι σημαντικός προγνωστικός παράγοντας της παθήσεως. Τα συμπτώματα είναι εντονότρα τη νύχτα ή τις πρώτες πρωινές ώρες διότι τη νύχτα λόγω της κάμψης του καρπού το εύρος του καρπιαίου σωλήνα μειώνεται και το νεύρο πιέζεται εντονότερα.
Κατά την κλινική εξέταση όταν λυγίζουμε τον καρπό (Phalen test) και τα συμπτώματα αναπαράγονται σε χρόνο λιγότερο από ένα λεπτό, το test είναι θετικό για σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.Υπάρχουν και άλλα tests με τα οποία οδηγούμαστε στη διάγνωση όπως το Tinnel test στο οποίο ελαφρά επαναλαμβανόμενα χτυπήματα στην πορεία του νεύρου στον καρπό δίνει αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος στην κατανομή του νεύρου. Η παρουσία ατροφίας των μυών του θέναρος είναι ενδεικτική βαρέων χρόνιων βλαβών.
Θα πρέπει στην κλινική εξέταση να είμαστε προσεκτικοί γιατί πρέπει να αποκλείσουμε άλλες παθήσεις όπως δισκοκήλες της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, σύνδρομα πίεσης του μέσου νεύρου ψηλότερα στο άνω άκρο , περιφερικές πολυνευροπάθειες κ.λ.π.
Στη διάγνωση θα μας βοηθήσει η εξέταση που λέγεται ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος του νεύρου (το γνωστό ηλεκτρομυογράφημα) εξέταση που εκτελείται από εκπαιδευμένους σε αυτό νευρολόγους. Δε χρειάζεται μαγνητική τομογραφία ή άλλες απεικονιστικές εξετάσεις. Η εξέταση αυτή μας δίνει πολύ σημαντικές πληροφορίες για τη βαρύτητα της πάθησης.
Η θεραπεία στα αρχικά στάδια του συνδρόμου είναι συντηρητική με χορήγηση κάποιων φαρμάκων και χρήση νυχτερινών ναρθήκων. Μπορεί επίσης να δοκιμαστεί η έγχυση κορτιζόνης στον καρπιαίο σωλήνα. Σε προχωρημένα στάδια της πάθησης ή εκεί όπου η συντηρητική θεραπεία αποτυγχάνει, χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για την απελευθέρωση του νεύρου. Η επέμβαση θεωρείται απλή και γίνεται με τοπική αναισθησία. Δε χρειάζεται νοσηλεία στο Νοσοκομείο. Βέβαια πρέπει πάντα να εκτελείται με προσοχή και ο χειρουργός να είναι ιδιαίτερα επιμελής με την ευρεία απελευθέρωση αλλά και προστασία του νεύρου ώστε τα αποτελέσματα να είναι άρστα.
Η εγχείρηση εκτελείται με μια μικρή τομή στον καρπό. Τα τελευταία χρόνια εκτελείται και ενδοσκοπικά. Η ενδοσκοπική απελευθέρωση του νεύρου προσφέρει λίγο πιο εύκολη άμεση μετεγχειρητική αποκατάσταση, έχει όμως ένα μικρό κίνδυνο ατελούς απελευθέρωσης του νεύρου. Τα αποτελέσματα και με τις δύο μεθόδους είναι απολύτως τα ίδια τρείς μήνες μετεγχειρητικά.
Παράγοντες όπως η προχωρημένη ηλικία, η συνύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη, η παρουσία μυικής ατροφίας, η χρονιότητα της βλάβης με συνοδό βαλεριανή εκφύλιση του νεύρου μπορεί να είναι παράγοντες που να επηρεάσουν ως κάποιο βαθμό το τελικό αποτέλεσμα.Ακόμη όμως και σε αυτούς τους ασθενείς η εγχείρηση πρέπει να γίνει σε προχωρημένα σύνδρομα και τα τελικά αποτελέσματα είναι καλά.